कार्यप्रकार
कार्यप्रकार
1.0 सिंचन व्यवस्थापन :
शासन निर्णय देवदु 2015/(836/2015)/सिंव्य (कामे) दि. 17/11/2016 नुसार कोंकण पाटबंधारे विकास महामंडळाकडे 17 नोव्हेंबर 2016 पासून सिंचन प्रकल्पाचे व्यवस्थापन वर्ग करण्यात आलेले आहे व पाणीपट्टीची रक्कम सिंचन व्यवस्थापनेच्या कामासाठी खर्च करण्यास मान्यता देण्यात आली आहे. यानुसार कोंकण प्रदेशातील 220 प्रकल्पांच्या सिंचन क्षमतेचा गोषवारा खालीलप्रमाणे आहे.
| अ.क्र. | प्रकल्प प्रकार | पाटबंधारे प्रकल्प (संख्या) | पाणीसाठा (द.ल.घ.मी.) | सिंचन क्षमता हे. (पीक क्षेत्र) |
||||||
| मोठे | मध्यम | ल.पा. | उपसा | एकूण (3 ते 6) | प्रकल्पिय पाणीसाठा | जून 2020 अखेर निर्मित | प्रकल्पिय सिंचन क्षमता | जून 2020 अखेर निर्मित | ||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 1 | पूर्ण झालेले प्रकल्प | 1 | 4 | 160 | 3 | 168 | 753.561 | 753.561 | 65348 | 62255 |
| 2 | बांधकामाधीन पाटबंधारे प्रकल्प | 4 | 11 | 37 | 0 | 52 | 3489.515 | 2402.18 | 210642 | 66780 |
| एकूण | 5 | 15 | 197 | 3 | 220 | 4243.076 | 3155.741 | 275990 | 129035 | |
सिंचन व्यवस्थापनेसाठी हस्तांतरीत 128 प्रकल्प व महामंडळाच्या निर्मिती नंतर पूर्ण झालेले 40 प्रकल्प मिळून एकूण 168 प्रकल्पांचा पाणिसाठा व सिंचन क्षमतेचा तपशिल परिशिष्ट-1 मध्ये सादर केला आहे. (एकूण 168 प्रकल्प)
4.1 सन 2007-08 ते 2018-19 मधील प्रत्यक्ष सिंचनाची आकडेवारी खालील प्रमाणे आहे.
| सिचन | 2010-11 | 2011-12 | 2012-13 | 2013-14 | 2014-15 | 2015-16 | 2016-17 | 2017-18 | 2018-19 | 2019-20 |
| खरिपातील | 24.536 | 41.980 | 37.953 | 31.63 | 37.064 | |||||
| इतर हंगामातील | 12.098 | 13.502 | 13.816 | 15.365 | 20.923 | 14.817 | 18.788 | 23.080 | 29.161 | 14.165 |
| एकूण | 39.353 | 60.768 | 61.033 | 60.791 | 51.229 |
सन 2015-16 पासून खरीपातील सिंचन प्रत्यक्ष सिंचनात अंतर्भूत करण्यात येत आहे. यापूर्वी सिंचन स्थितीदर्शक अहवालात खरिपातील सिंचन धरण्यात येत नव्हते.
4.2 मागच्या 10 वर्षाच्या पाणीपट्टी वसूली (1) पिण्याचे पाणी पट्टी, (2) शेती पाणीपट्टी
व (3) औद्योगिक पाणीपट्टी.
| अ.क्र. | वर्ष | घरगुती | औद्योगिकी | सिंचन | एकूण |
|
|
2010-11 | 169 | 79 | 1 | 249 |
|
|
2011-12 | 126 | 67 | 1 | 194 |
|
|
2012-13 | 95 | 91 | 1 | 186 |
|
|
2013-14 | 96 | 77 | 1 | 173 |
|
|
2014-15 | 98 | 71 | 1 | 169 |
|
|
2015-16 | 101 | 90 | 1 | 192 |
|
|
2016-17 | 34 | 138.6235 | 0.9165 | 173.54 |
|
|
2017-18 | 34.73 | 173.658 | 0.7716 | 209.16 |
|
|
2018-19 | 134.664 | 161.96 | 0.8460 | 297.47 |
|
|
2019-20 | 141.00 | 171.24 | 0.83 | 313.07 |
| एकूण | 1029.394 | 1120.4815 | 9.3641 | 2156.24 |
शासन निर्णय देवदु 2015/(836/2015)/सिंव्य (कामे) दि. 17/11/2016 नुसार सिंचन पाणी पट्टीची रक्कम ज्या प्रकल्पातून वसुल झाली त्याच प्रकल्पावर खर्च करण्याचे आदेश आहेत. तसेच बिगर सिंचन पाणी पट्टीच्या 40 टक्के रक्कम सिंचन प्रकल्पांच्या व्यवस्थापनासाठी महामंडळस्तरावर खर्च करण्याची परवानगी देण्यात आलेली आहे. मात्र 60 टक्के रक्कम राज्यस्तरीय सिंचन कोषामध्ये जमा करण्याचे आदेश आहेत.
कोंकण प्रदेशात बिगर सिंचनाची वसूली सरासरी रु.190 कोटी आहे. यानुसार कोंकण पाटबंधारे विकास महामंडळास उपलब्ध होणारा सरासरी रु.76 कोटी निधी, कोंकण प्रदेशातील महामंडळ निर्मिती पूर्वी पूर्ण झालेले सिंचन व्यवस्थापनेची 128 प्रकल्पांची कामे. तसेच, धरण सुरक्षा संघटना, नाशिक यांनी प्रसृत केलेल्या कोकण प्रदेशाच्या सन 2018 च्या धरणस्थिती अहवालानुसार वर्ग-1 (Class-I) च्या 39 धरणांपैकी 20 धरणांमध्ये संवर्ग-2 (Category-II) च्या त्रुटी, तर वर्ग-2 (Class-II) च्या 110 धरणांपैकी, 52 धरणांमध्ये संवर्ग-2 (Category-II) च्या त्रुटींची पूर्तता करण्याची कामे प्रधान्याने पूर्ण करण्याचे नियोजन केलेले आहे.
4.3 धरण सुरक्षा कामे :
मंडळ निहाय वर्ग-1 व वर्ग-2 ची धरणे आणि त्यावरील संवर्ग-1 व संवर्ग-2 च्या त्रुटी दर्शविणारा गोषवारा खालील प्रमाणे -
n >--
| अ.क्र. | मंडळाचे नांव | मोठी धरणे वर्ग-1 | मोठी धरणे वर्ग-2 | एकूण त्रुटी | |||||
| एकूण | संवर्ग-1 त्रुटी | संवर्ग-2 त्रुटी | एकूण | संवर्ग-1 त्रुटी | संवर्ग-2 त्रुटी | संवर्ग-1 त्रुटी | संवर्ग-2 त्रुटी | ||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 1. | अ.अ., ठा.पा.मं., ठाणे | 33 | -- | 48 | |||||
| 2. | अ.अ., को.पा.मं., रत्नागिरी | 19 | -- | 8 | 49 | -- | 26 | -- | 34 |
| 3. | अ.अ., उ.को.पा.प्र.मं., कळवा-ठाणे | 4 | -- | 9 | 4 | -- | 6 | -- | 15 |
| 4. | अ.अ., द.को.पा.प्र.मं., ओरोस | 8 | -- | 3 | 2 | -- | 0 | -- | 03 |
| एकूण | 39 | 0 | 35 | 110 | 0 | 65 | 0 | 100 | |
4.4 लोकसहभागातून पाणीवापर संस्था :
कोंकण प्रदेशातील सिंचन प्रकल्पावर लोकसहभागातून पाणीवापर संस्था स्थापन करण्याची सद्यस्थिती खालील प्रमाणे आहे.
अ. पूर्ण झालेल्या 128 सिंचन प्रकल्पाची सद्यस्थिती
a. सहकार कायद्यांतर्गत : 2
i. सहकार कायद्यांतर्गत कार्यान्वीत (वावीहर्ष, व वैतरणेश्वर उपसा) : 2
b. महाराष्ट्र सिंचन पध्दतीचे शेतकऱ्याकडून व्यवस्थापन अधिनियम : 45
2005 अंतर्गत कार्यान्वीत (24 मोठे प्रकल्प व 21 ल.पा.)
एकूण कार्यान्वित 47
i. म.सिं.प.शे.व्य.अधिनियम 2005 अंतर्गत विविध टप्प्यावरील पाणी : 2
वापर संस्था नोंदणी झाली आहे मात्र करारनामा होणे बाकी आहे.( हरकुल, माडखोल ) : 69
ii. प्रस्तावित (नातुवाडी - 3, वांद्री - 11, व 55 ल.पा. प्रकल्प)
ब. बांधकामाधिन प्रकल्पाची सद्यस्थिती
म.सिं.प.शे.व्य.अधिनियम 2005 अंतर्गत विविध टप्प्यावरील प्रस्तावित पाणी वापर संस्था.
( तिल्लारी-10, भातसा-07, सुर्या-14, गडनदी-2, अर्जुना-1, हेटवणे-2,कोर्लेसातंडी-1, ल.पा.- 40 ) : 77
सर्व एकूण (अ+ब) : 195
4.5 दुरुस्ती व सुधारणासाठी नियोजित आराखडा (Renovation & Modernisation):
| प्रकल्पाचे वय | प्रकल्पाचा प्रकार | एकूण प्रकल्प संख्या | पाणी साठा (द.ल.घ.मी.) | सिंचन क्षमता (पीकक्षेत्र) (हेक्टर) |
||
| मोठे | मध्यम | ल.पा. | ||||
| 25 ते 30 वर्ष | 0 | 0 | 21 | 21 | 60.314 | 4793 |
| 31 ते 35 वर्ष | 0 | 0 | 43 | 43 | 90.099 | 8759 |
| 36 ते 40 वर्ष | 0 | 0 | 32 | 32 | 73.231 | 5886 |
| 41 ते 45 वर्ष | 0 | 0 | 13 | 13 | 40.865 | 2946 |
| 46 ते 50 वर्ष | 1 | 0 | 0 | 1 | 211.12 | 14340 |
| 51 ते 55 वर्ष | 0 | 1 | 0 | 1 | 0 | 3190 |
| 56 ते 60 वर्ष | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 | 410 |
| एकूण | 1 | 1 | 110 | 112 | 475.629 | 40324 |